Η Οδοντιατρική διδάσκει για την ανατομία και τη φυσιολογία, τις δομές του κεφαλιού και του λαιμού και τους μασητήριους μύες. Μαθαίνουμε ότι η κροταφογναθική άρθρωση (temporomandibular joint, TMJ) συγκροτείται από τον κόνδυλο της κάτω γνάθου, που βρίσκεται στο οπίσθιο αρθρικό ύψος και στη μέση του αρθρικού δίσκου, όπου είναι η καλύτερη θέση για να βοηθά την άρθρωση. Οποιαδήποτε απόκλιση της θέσης μπορεί να οδηγήσει σε κροταφογναθικό πόνο και δυσλειτουργία γνωστή ως Κροταφογναθική Διαταραχή (Temporomandibular Disorder, TMD). Το άρθρο αυτό θα ασχοληθεί με την πλήρη ενημέρωση σας για τις αιτίες, τα συμπτώματα και την καταπολέμηση αυτής της διαταραχής.
Αιτίες της Κροταφογναθικής Διαταραχής
Η Κροταφογναθική Διαταραχή προκαλείται από διάφορους παράγοντες, έχει ποικιλία συμπτωμάτων και δεν υπάρχει καμία συγκεκριμένη αιτία ή θεραπεία για τη αυτήν. Μπορεί να προκληθεί από προβλήματα στην ανατομική δομή της άρθρωσης, των μασητήριων μυών ή των μυών κεφαλής/λαιμού. Ανάλογα με την πραγματική διάγνωση, οι θεραπείες διαφέρουν σημαντικά. Το Εθνικό Ινστιτούτο Οδοντιατρικής και Κρανιοπροσωπικής Έρευνας των Ηνωμένων Πολιτειών την κατηγοριοποιεί ως εξής:
- Μυοπεριτονιακός πόνος. Αυτή είναι η πιο κοινή μορφή TMD. Καταλήγει σε δυσφορία ή πόνο στην πρόσοψη και τους μασητήριους μύες ή στους μύες που ελέγχουν τη λειτουργία του αυχένα και του ώμου.
- Εσωτερική διαταραχή της άρθρωσης. Αυτό συνεπάγεται ένα εκτοπισμένο σαγόνι ή δίσκο ή τραυματισμό στον κόνδυλο.
- Εκφυλιστική ασθένεια των αρθρώσεων. Αυτό περιλαμβάνει οστεοαρθρίτιδα ή ρευματοειδή αρθρίτιδα στην άρθρωση της γνάθου
Ένας ασθενής με TMD μπορεί να εμφανίσει μία ή περισσότερες από τις παραπάνω κατηγορίες ανά πάσα στιγμή.
Η πραγματική αιτία της Κροταφογναθικής Διαταραχής μπορεί να μην είναι σαφής. Ο Βρουξισμός (Bruxism, ακούσιο τρίξιμο και σφίξιμο των δοντιών) είναι συχνά μια από τις αιτίες, αλλά δεν είναι απαραίτητο ότι προκαλείται από αυτό. Το τραύμα στη γνάθο, το κεφάλι ή το λαιμό ή η στάση του σώματος και των αεραγωγών είναι επίσης κάποιοι από τους παράγοντες. Η αρθρίτιδα και άλλες αυτοάνοσες διαταραχές υπονοούνται. Μια μελέτη από το Εθνικό Ινστιτούτο Οδοντιατρικής και Κρανιοπροσωπικής Έρευνας εντόπισε κλινικούς, ψυχολογικούς, αισθητηριακούς, γενετικούς και νευρικούς παράγοντες που μπορούν να προκαλέσουν χρόνια TMD.
Περίπου 35 εκατομμύρια άνθρωποι στις Ηνωμένες Πολιτείες έχουν κάποια μορφή TMD. Η κυρίαρχη κατηγορία ασθενών είναι γυναίκες στα χρόνια της τεκνοποίησης τους, αν και πολλοί άνδρες ηλικιωμένοι ή νεότεροι εμφανίζουν συμπτώματα. Λόγω της πλειονότητας στις περιπτώσεις των γυναικών, υπάρχουν πολλές έρευνες που εστιάζουν στον ρόλο που διαδραματίζουν οι γυναικείες ορμόνες, ιδιαίτερα τα οιστρογόνα, στην TMD.
Συμπτώματα της Κροταφογναθικής Διαταραχής
Τα συμπτώματα της Κροταφογναθικής Διαταραχής ποικίλλουν. Ο πόνος μπορεί να περιγραφεί ως ελαφρύς ή έντονος. Μπορεί να προέρχεται από μπροστά από το αυτί ή κατά μήκος των μυών. Ορισμένοι ασθενείς δεν παρουσιάζουν πόνο, αλλά έχουν περιορισμένη κίνηση της γνάθου. Τα συμπτώματα μπορεί να περιλαμβάνουν:
- Πόνος στους μασητήριους μύες ή στις περιοχές του αυχένα και του ώμου
- Χρόνιοι πονοκέφαλοι
- Περιορισμένη κίνηση ή κλείδωμα της γνάθου
- Πόνος στο αυτί, πίεση, βούλωμα ή εμβοές
- Θόρυβοι και τριβή κατά την κίνηση των σιαγόνων
- Οι ασθενείς δεν μπορούν να δαγκώσουν καλά
- Ζάλη και προβλήματα όρασης
Για τους ασθενείς που διαμαρτύρονται για περιορισμένη κίνηση ή κλείδωμα της γνάθου, υπάρχουν πολλές περιπτώσεις. Στην πρώτη περίπτωση, μια εσωτερική διαταραχή που προκαλεί σμίκρυνση εμφανίζεται, όταν το σαγόνι του ασθενούς είναι κλειστό και ο μηνίσκος είναι εκτός θέσης. Όταν ξανανοίξει, ο μηνίσκος μπαίνει στη σωστή θέση και ύστερα στο κλείσιμο, επιστρέφει πάλι στη λάθος θέση. Συχνά ακούγεται ένας ήχος κλικ ή σαν σπάσιμο κατά τη διάρκεια της κίνησης. Στην δεύτερη περίπτωση, μια εσωτερική διαταραχή που δεν προκαλεί σμίκρυνση εμφανίζεται, όταν ο μηνίσκος είναι εκτός θέσης κατά το κλείσιμο και παραμένει εκτός θέσης κατά την κίνηση της γνάθου. Οι ασθενείς που εμφανίζουν αυτή την διαταραχή μπορεί να έχουν περιορισμένο εύρος κίνησης και αδυναμία ευρέος ανοίγματος. Οι εσωτερικές διαταραχές κατηγοριοποιούνται ως ασθένειες από πρώιμου έως τελικού σταδίου ανάλογα με μια ποικιλία διαγνωστικών κριτηρίων, συμπεριλαμβανομένων θετικών ακτινογραφικών και απεικονιστικών ευρημάτων.
Οι ασθενείς μπορεί επίσης να εμφανίζουν περιορισμένο άνοιγμα της γνάθου χωρίς να έχουν εσωτερικές διαταραχές. Αυτοί οι ασθενείς παρουσιάζουν Δυσλειτουργία Μυοπεριτονιακου Πόνου (Myofascial Pain Dysfunction, MPD) που εμπλέκει τους μασητήριους μύες ή/και τους μύες του κεφαλιού και του άνω σώματος. Οι ασθενείς με MPD θα έχουν επίσης περιορισμένο άνοιγμα της γνάθου, πόνο στο αυτί/εμβοές, πόνο στην κίνηση των γνάθων, αλλά θα παρουσιάζουν έλλειψη ακτινογραφικών ενδείξεων μετατόπισης οστού ή δίσκου. Οι ασθενείς μπορεί να εμφανίσουν είτε MPD είτε εσωτερική διαταραχή με ή χωρίς σμίκρυνση ή μπορεί να εμφανίσουν συμπτώματα και για τα δύο.
Διάγνωση
Υπάρχουν διάφορα διαγνωστικά εργαλεία που χρησιμοποιούνται για την αξιολόγηση της Κροταφογναθικής Διαταραχής. Η αξιολόγηση του εύρους της κίνησης της γνάθου ενός ασθενούς τόσο στο άνοιγμα μπροστά όσο και στα πλάγια της γνάθου είναι σημαντική, όπως και η ψηλάφηση της άρθρωσης και των μυών κατά τη διάρκεια ενδο-/εξωστοματικής αξιολόγησης. Σημειώστε τυχόν ήχους «σπασίματος» ή κλικ κατά την ψηλάφηση μαζί με τυχόν σφίξιμο ή σημείο ενεργοποίησης (trigger point) στους μύες. Ένας ενήλικας πρέπει να έχει κανονικό άνοιγμα 40-60 mm ή άνοιγμα τριών δακτύλων με πλευρική κίνηση 10-15 mm. Η παρατήρηση τυχόν αποκλίσεων στο άνοιγμα είναι επίσης σημαντική.
Πέρα από τις κλινικές παρατηρήσεις, υπάρχουν αρχικά ακτινογραφικοί και απεικονιστικοί τρόποι που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την διάγνωση. Η πανοραμική, κεφαλομετρική, συμβατική μαγνητική τομογραφία, η αξονική τομογραφία ή η απεικόνιση μαγνητικού συντονισμού μπορούν να παρέχουν πολύτιμες πληροφορίες ανάλογα με την περιοχή που απεικονίζεται και τις πληροφορίες που ζητούνται. Η μαγνητική τομογραφία, με ή χωρίς σκιαγραφικό, θεωρείται το χρυσό πρότυπο της απεικόνισης της κροταφογναθικής άρθρωσης. Η πανοραμική, κεφαλομετρική και αξονική τομογραφία είναι η καλύτερη για εξέταση σκληρού ιστού, ενώ η μαγνητική τομογραφία και η αρθρογραφία μπορούν να χρησιμοποιηθούν τόσο για την αξιολόγηση σκληρού όσο και μαλακού ιστού.
Πέρα από τις κλινικές παρατηρήσεις μπορούν να χρησιμοποιηθούν και τα διαγνωστικά εργαλεία απεικόνισης είτε για τρόπους διάγνωσης ή θεραπείας, όπως προϊόντα που έχουν σχεδιαστεί για τη μέτρηση της ανάλυσης δαγκώματος, TMJ Doppler ακρόαση, ηλεκτρομυογράφημα, Διαδερμική Διέγερση Νεύρων (Transcutaneous Nerve Stimulation, TENS), ενέσεις αρθρώσεων ή μυών, θεραπείες Botox, εργαστηριακές δοκιμές και αξιολογήσεις συμπεριφοράς. Ως διαγνωστικά εργαλεία, οποιοδήποτε από αυτά μπορεί να βοηθήσει στον προσδιορισμό εάν υπάρχει εσωτερική διαταραχή ή MPD, ενώ μερικά μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την ανακούφιση του πόνου και της περιορισμένης κίνησης της γνάθου.
Θεραπεία
Ο στόχος οποιασδήποτε θεραπείας TMD είναι να παρέχει καλή λειτουργία και μια χωρίς πόνο και τριβή κίνηση της γνάθου. Υπάρχουν πολλές θεραπείες διαθέσιμες για TMD ανάλογα με το αν το πρόβλημα είναι δομικό ή μυϊκό. Περίπου το 90% των ασθενών μπορεί να το αντιμετωπίσει επιτυχώς χωρίς χειρουργικές επεμβάσεις, ενώ το 10% θα χρειαστεί τελικά χειρουργική επέμβαση.
Οι μη χειρουργικές θεραπείες θα πρέπει να ξεκινούν για τουλάχιστον δύο έως τρεις μήνες με μέγιστο ένα έτος θεραπείας, εκτός εάν υπάρχουν οριστικές οστικές αλλαγές που σημειώθηκαν κατά τη διάρκεια της θεραπείας. Λόγω της φύσης της ΤΜD, οι θεραπείες διάρκειας λιγότερης από δύο έως τρεις μήνες συχνά δεν επαρκούν για να παρέχουν μακροχρόνια ανακούφιση. Οι στόχοι της θεραπείας επικεντρώνονται στην αποκατάσταση της φυσιολογικής κινητικότητας των αρθρώσεων και στην αποκατάσταση της φυσιολογικής ισορροπίας του σώματος και απαιτούνται δύο έως τρεις μήνες για την επίτευξη αυτών των στόχων.
Αρχικά, συνιστάται μια μαλακή διατροφή με θεραπείες θερμότητας ή πάγου είτε στην άρθρωση είτε στους μύες, ανάλογα με την περίπτωση. Μπορεί να συνιστώνται φυσικοθεραπείες και ασκήσεις. Μπορεί επίσης να συνταγογραφούνται αναλγητικά ή μυοχαλαρωτικά. Σχετικά με τη χρήση οπιοειδών φαρμάκων, υπάρχει διαμάχη λόγω της πιθανότητας εθισμού και αυτά πρέπει να χρησιμοποιούνται μόνο σε συνεννόηση με τον ιατρό του ασθενούς.
Πολλοί ασθενείς ανακουφίζονται χρησιμοποιώντας συγκεκριμένες στοματικές συσκευές. Η χρήση των συσκευών ανακούφισης του πόνου που προκαλεί η TMD κυμαίνονται σε συσκευές μόνο για την άνω γνάθο, μόνο για την κάτω γνάθο, και για τις 2 γνάθους, ή μια συσκευή αναστολής του Αλγαισθητικού Τριδύμου Νεύρου (Nociceptive Trigeminal Inhibition, NTI). Μια συσκευή NTI αποτελεί μια πρόσθια στάση δαγκώματος που ενδείκνυται για την πρόληψη του Βρουξισμού, της TMD, των πονοκεφάλων που προκαλούνται λόγω έντασης και των ημικρανιών. Η συγκεκριμένη διάγνωση TMD και η φιλοσοφία του ιατρού που θα αναλάβει τη θεραπεία θα καθορίσουν τον τύπο της συσκευής που θα λαμβάνει ο ασθενής. Κανένας τύπος συσκευής δεν έχει αποδειχθεί πιο αποτελεσματικός από τους άλλους για όλους τους ασθενείς.
Δεδομένου ότι υπάρχει ένα αναδυόμενο σύνολο στοιχείων που υποδηλώνουν συσχέτιση της Αποφρακτικής Άπνοιας Ύπνου (Obstructive Sleep Apnea, OSA) με χρόνιες διαταραχές πόνου, συμπεριλαμβανομένης της TMD, συνιστάται να αξιολογούνται όλοι οι ασθενείς με TMD για OSA και να αντιμετωπίζονται κατάλληλα με μη επεμβατικές θεραπείες.
Όταν οι «ελαφριές» θεραπείες δεν είναι επιτυχημένες, πρέπει να εξεταστούν περισσότερες επεμβατικές επιλογές. Αν και θεωρείται συντηρητική, η χρήση θεραπείας με λέιζερ χαμηλού επιπέδου έχει δείξει διάφορα αποτελέσματα σε μια ποικιλία μελετών. Οι ενέσεις Botox, αναισθητικών ή στεροειδών σε μύες και αρθρώσεις, μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως μέρος των ολοένα και πιο επεμβατικών πρωτοκόλλων θεραπείας.
Οι τελικές θεραπείες περιλαμβάνουν χειρουργικές επιλογές. Αυτές περιλαμβάνουν Αρθροκέντηση, Αρθροσκοπική χειρουργική επέμβαση, ή πλήρη χειρουργική επέμβαση ανοιχτής άρθρωσης και αντικατάσταση αρθρώσεων. Η Αρθροκέντηση είναι μια ελάχιστα επεμβατική χειρουργική διαδικασία που ανακουφίζει την ακαμψία των αρθρώσεων από τη συσσώρευση υγρών ενώ μειώνει τη φλεγμονή ή επιτρέπει την επανατοποθέτηση του δίσκου. Για την Αρθροκέντηση Κροταφογναθικής Άρθρωσης, ένας στοματικός χειρουργός θα χορηγήσει είτε ενδοφλέβια νάρκωση είτε γενικό ή τοπικό αναισθητικό και θα εγχύσει αποστειρωμένο υγρό για να ξεπλύνει οποιαδήποτε φλεγμονώδη συσσώρευση υπάρχει στην άρθρωση. Στη συνέχεια εισάγεται μια δεύτερη σύριγγα με βελόνα για τη συλλογή αρθρικού υγρού και του υπολοίπου αποστειρωμένου υγρού. Ο χειρουργός μπορεί επίσης να προσπαθήσει να επανατοποθετήσει απαλά έναν εκτοπισμένο μηνίσκο στη θέση του
Η Αρθροσκοπική χειρουργική επέμβαση είναι πιο επεμβατική από την Αρθροκέντηση και πραγματοποιείται χρησιμοποιώντας δύο υποδερμικές βελόνες. Η διαδικασία πραγματοποιείται σχεδόν πάντα σε νοσοκομειακή μονάδα με γενική αναισθησία. Ένα αρθροσκόπιο χρησιμοποιείται για την αξιολόγηση της άρθρωσης και τον προσδιορισμό της ακριβούς διάγνωσης. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί παρόμοιο υγρό με την αρθροκέντηση για να ξεπλύνει τα φλεγμονώδη προϊόντα από την άρθρωση, αλλά μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθεί για την απομάκρυνση του ουλώδους ιστού, του μαλακού ιστού ή την επανατοποθέτηση του μηνίσκου.
Η Αρθροπλαστική της TMJ είναι μια χειρουργική επέμβαση ανοιχτής άρθρωσης που πραγματοποιείται σε ασθενείς που έχουν ανυπόφορο ή/και δυσάρεστο πόνο. Στους περισσότεροι ασθενείς δεν λειτούργησαν ως έπρεπε μη χειρουργικές θεραπείες ή/και αρθροσκοπική χειρουργική επέμβαση σε νοσοκομείο υπό γενική αναισθησία. Οι διαδικασίες ανοιχτής άρθρωσης περιλαμβάνουν δισκοπλαστική (μηνισκοπλαστική, επισκευή ή/και μετεγκατάσταση του δίσκου), δισκεκτομή (μηνισκεκτομή, αφαίρεση του δίσκου με ή χωρίς αντικατάσταση), κονδυλεκτομή, κονδυλοτομή και ολική ή μερική αντικατάσταση αρθρώσεων. Κατά τη διάρκεια μιας Αρθροπλαστικής, γίνεται μια τομή της άρθρωσης στην περιοχή μπροστά από το αυτί. Η τομή εκτείνεται συνήθως από μέσα στην περιοχή των φαβοριτών, στη συνέχεια μπροστά από την κορυφή του αυτιού και στη συνέχεια εκτείνεται στο ίδιο το αυτί. Αυτό το «πτερύγιο δέρματος» στη συνέχεια ανακλάται προς τα εμπρός για να φανερώσει τα υποκείμενα στρώματα και την άρθρωση σωστά. Η μετεγχειρητική περίθαλψη μπορεί να περιλαμβάνει θεραπεία θερμότητας πάγου, φαρμακευτική αγωγή για τον πόνο, εντατική φυσικοθεραπεία, συμπεριλαμβανομένης της θεραπείας κίνησης, και την στενή και συχνή παρακολούθηση του ασθενούς. Σε γενικές γραμμές, οι επιπλοκές από τη χειρουργική επέμβαση για την θεραπεία της TMD περιλαμβάνουν την κακή σύγκλειση σιαγόνων, την προσωρινή ή μόνιμη βλάβη των νεύρων, τη μόλυνση και την αποτυχία του χειρουργείου ή του εμφυτεύματος.
Με την ποικιλία των συμπτωμάτων και των θεραπειών που διατίθενται για την TMD, υπάρχουν και άλλοι πάροχοι υγειονομικής περίθαλψης πέρα από τον οδοντίατρο που μπορούν να προσφέρουν θεραπεία της διαταραχής. Σε αυτούς περιλαμβάνονται φυσικοθεραπευτές, χειροπράκτες, οστεοπαθητικοί, βελονιστές, διατροφολόγοι και ψυχολόγοι.
Ως οδοντίατροι, μπορεί να συναντήσετε ασθενείς με TMD ή να σας ρωτούν για αυτό η οικογένεια και οι φίλοι σας. Στο κλινικό περιβάλλον, είναι απαραίτητη η διεξοδική ενδο-/εξωστοματική εξέταση, σημειώνοντας τυχόν αποκλίσεις ή περιορισμούς. Οι συστάσεις περιλαμβάνουν τη χρήση στοματικών, οσφυϊκών/τραχηλικών στηριγμάτων, στηριγμάτων σιαγόνων, και, ανάλογα με την περίπτωση, υπερήχων (αν και στην εποχή του COVID-19, αυτά μπορεί να αντενδείκνυνται), μαζί με επανεξετάσεις ανά χρονικά διαστήματα τριών έως τεσσάρων μηνών. Το να έχετε συλλέξει όλο το ιστορικό των παρόχων υγειονομικής περίθαλψης TMD του ασθενούς μπορεί να είναι επωφελές ώστε να προσφέρετε πιο στοχευμένη θεραπεία. Από την πλευρά του ασθενούς, η χρήση θερμότητας/πάγου ή/και φαρμάκων τόσο πριν όσο και μετά τη διαδικασία μπορεί να είναι χρήσιμη, μαζί με τη χρήση τεχνικών μείωσης του στρες κατά τη διάρκεια της θεραπείας. Μερικοί ασθενείς με TMD προτιμούν μικρότερα σε διάρκεια ραντεβού, άλλοι προτιμούν μεγαλύτερα. Εξαρτάται από το επίπεδο ανοχής του ασθενούς στον πόνο και την ικανότητα να διατηρεί το άνοιγμα της γνάθου. Οι οδηγίες φροντίδας κατ ‘οίκον μπορούν να περιλαμβάνουν ηλεκτρικές οδοντόβουρτσες ή μικρές κεφαλές βουρτσών, λαστιχένιες άκρες, ειδικά εργαλεία οδοντικού νήματος, ειδικό εργαλείο στοχευμένης πίεσης νερού και στοματικό διάλυμα. Η εκπαίδευση του ασθενούς σχετικά με την κατάστασή του και τους τρόπους αυτοβοήθειας μπορεί να τον καθησυχάσει.
Συμπεράσματα
Οργανισμοί υποστήριξης όπως ο Σύνδεσμος TMJ (www.tmj.org) παρέχουν επίσης πληροφορίες και εκπαίδευση. Ο Σύνδεσμος TMJ είναι ένας μη κερδοσκοπικός οργανισμός υπεράσπισης ασθενών, του οποίου η αποστολή είναι να βελτιώσει την ποιότητα της υγειονομικής περίθαλψης και τη ζωή των ασθενών με TMD. Για πάνω από 30 χρόνια, η ένωση έχει εργαστεί ακούραστα για την προώθηση της έρευνας και της εκπαίδευσης σχετικά με την Κροταφογναθική Διαταραχή. Σφυρηλατώντας συνεργασίες με ποικίλους ερευνητικούς και κυβερνητικούς οργανισμούς και υπηρεσίες, ο Σύνδεσμος TMJ συνέβαλε καθοριστικά στην χρηματοδότηση για την έρευνα στην TMD από τα Εθνικά Ινστιτούτα Υγείας των Ηνωμένων Πολιτειών, συμπεριλαμβανομένης της μελέτης Orofacial Pain: Prospective Evaluation and Risk Assessment (OPPERA). Η μελέτη OPPERA είναι μια πολυετής μελέτη που στρατολόγησε και εξέτασε 3.258 ενήλικες χωρίς TMD, αξιολογώντας γενετικά και φαινοτυπικά μέτρα βιολογικών, ψυχοκοινωνικών, κλινικών και υγειονομικών χαρακτηριστικών. Κατά τη διάρκεια της παρακολούθησης, το 4% των συμμετεχόντων ετησίως ανέπτυξε κλινικά επαληθευμένη TMD, αν και αυτό ήταν μικρό σε σύγκριση με το ετήσιο ποσοστό 19% των συμπτωμάτων πόνου. Οι πληροφορίες εξακολουθούν να αναθεωρούνται από τη μελέτη που τελικά θα οδηγήσει σε καλύτερες επιλογές διάγνωσης και θεραπείας για ασθενείς με TMD.
Η Κροταφογναθική είναι η πιο περίπλοκη άρθρωση στο σώμα. Η ποικιλία των σημείων, των συμπτωμάτων και των θεραπειών μπορεί να είναι μια απογοητευτική και μπερδεμένη εμπειρία για τον ασθενή. Ως οδοντίατροι, μπορείτε να βοηθήσετε τους ασθενείς να ηρεμήσουν τους φόβους, να καταλάβουν τις θεραπείες, να είναι καλοί ακροατές και να εκπαιδεύσουν τους εαυτούς τους για τις πολυπλοκότητες της διαταραχής.
Ερωτήσεις που πρέπει να υποβληθούν σε ασθενείς που πάσχουν από TMD:
- Ακούτε κάποιο κλικ, ήχο σπασίματος ή / και πόνο όταν ανοίγετε ή κλείνετε το σαγόνι σας;
- Αντιμετωπίζετε περιορισμούς με το άνοιγμα ή / και το κλείσιμο της γνάθου σας;
- Αντιμετωπίζετε συνεχή πόνο ή τα συμπτώματά σας περιορίζονται;
- Τι προκαλούν φαίνεται να κάνουν τον πόνο καλύτερο ή χειρότερο;
- Πότε παρατηρήσατε για πρώτη φορά σημεία και συμπτώματα κροταφογναθικής διαταραχής;
- Έχετε συχνά πονοκεφάλους, πόνο στον αυχένα ή πονόδοντο;
- Ποιες στρατηγικές έχετε εφαρμόσει για να αντιμετωπίσετε αυτό το πρόβλημα; Ήταν επιτυχείς ή ανεπιτυχείς;
Πηγή: DentistryIQ
Διαβάστε ακόμη: https://www.dentalalert.gr/peripoiisi_toy_dermatos_stin_epoxi_tis_maskas/
Last modified: July 28, 2022
